‘Auteursportretten. Geert Mak begraaft zich in de
research voor zijn nieuwe boek. Zijn vrouw Mitzi blijft in de buurt, voor een
rustig kopje thee als het tegen zit en om het langverhoopte 'bingo!' mee te
kunnen delen,’ zo werd
het VPRO-televisieprogramma Op Het Nachtkastje aangekondigd dat op 18 maart 2012 werd uitgezonden en waarin Geert Mak de
kijkers het volgende vertelde over het uitgangspunt bij het schrijven van zijn
reisboek over de VS:
‘Ik heb heel vaak het gevoel dat als ik het niet
weet, of als ik het niet snap – en ik lees goed mijn kranten, en ik ben niet op
mijn achterhoofd gevallen – dan zal 90 procent, 95 procent van mijn lezers het
ook niet weten en ook niet snappen. En als ik er nieuwsgierig naar ben zullen
zij dat vermoedelijk ook zijn. Dus… ik voel mijzelf gewoon, eerlijk gezegd,
meer een verspieder, iemand die een beetje voor de troep uitloopt en kijkt wat
er aan de hand is, of iemand die er ook om heen cirkelt en dan weer achter de
troep loopt en eens kijkt wat er in het verleden gebeurd is.’
Deze werkwijze heeft een ernstige beperking,
aangezien in het bewustzijn van de schrijver uiteindelijk toch de lezers het
uitgangspunt vormen. De auteur Ian Buruma stelde in dit verband ooit eens terecht: 'Westerse intellectuelen vertegenwoordigen niets dan hun eigen idealen.' De lezer kan daarbij geen rol van betekenis spelen, zeker niet als die lezers vooral de eigen generatiegenoten zijn, zoals blijkt wanneer Mak als eerste de volgende woorden voorleest: ‘Voor ons kinderen in de
provincie was Amerika een dromenland met een losse levensstijl.’
http://www.hebikietsgemist.nl/aflevering/96300/nederland-2/op-het-nachtkastje/geert-mak-.html
'Westerse intellectuelen vertegenwoordigen niets dan hun eigen idealen.'
'Westerse intellectuelen vertegenwoordigen niets dan hun eigen idealen.'
Maar dat was de gepropageerde mythe gericht op mensen
die ongeinformeerd waren. De vraag is of ‘een verspieder’ die ‘een
beetje voor de troep uitloopt,’ in staat is te laten zien hoe de mythe
van de ‘Amerikaanse Droom’ is
ontstaan en hoe die gebaseerd is op een geidealiseerde voorstelling van zaken.
Dat is een onmogelijke opgave wanneer ‘verspieder’ Mak zelf nog steeds in
enkel fundamentele aspecten van die mythe gelooft, zoals ondermeer blijkt uit
zijn kwalificatie dat de inwoners van de VS ‘hele optimistische mensen blijven,’ en hij
bovendien gehandicapt wordt door het feit dat: ‘ik niet zonder hoop [kan],
Stan, dat klinkt misschien wat pathetisch, maar het is toch zo.’ Afgaande op de index van zijn boek blijkt
daarnaast ook nog eens dat een aanzienlijk aantal gezaghebbende Amerikaanse historici ontbreekt, die absoluut
onmisbaar zijn om een juist beeld van de VS te krijgen. Mak had dan beseft dat
niet ‘optimisme’ de leidende
drijfveer is van ‘de Amerikanen,’
maar het expansionisme van de Amerikaanse aristocratie. Als hij bijvoorbeeld
het werk van de Amerikaanse historicus William Appleman Williams had bestudeerd
dan had hij gelezen dat Williams ondermeer de carriere diplomaat William S.
Culbertson citeert om de stelling te onderbouwen dat ‘our economic
frontiers are no longer coextensive with our territorial frontiers.’ Culbertson was niet de eerste de beste maar ‘specialized in trade
questions from te Wilswon era to the New Deal.’ Volgens Williams vatte deze
uitspraak de kern van de Amerikaanse buitenlandse politiek exact samen: ‘No one offered a more succinct description
and interpretation of the single most important aspect of twentieth-century
Ameerican diplomacy – either in general or pertaining explicitly to the
nation’s involvement in World Was I and II.’ Kortom, de VS kan niet
bestaan zonder expanionisme, vandaar de permanente wereldwijde Amerikaanse
inmenging in de interne aangelegenheden van andere landen. Vandaar ook dat de
zogeheten ‘globalisering’ goedschiks dan wel kwaadschiks wordt afgedwongen,
legaal dan wel illegaal, geweldloos dan wel met maximaal geweld. Nu lijkt Iran
aan de beurt. ‘Britain has rebuffed US pleas to
use military bases
in the UK to support the build-up of forces in the Gulf, citing secret legal advice
which states that any pre-emptive strike on Iran could be in
breach of international law.’
Sinds de stichting van de staat is de
VS betrokken geweest bij ongeveer 220 gewapende conflicten en interventies in
andere landen.
‘List
of wars involving the United States’
Zonder te overdrijven zou men kunnen
stellen dat de VS sinds 1776 permanent in een staat van oorlog is geweest met
de rest van de wereld. Zonder expansionisme kan het land niet bestaan. Vandaar
dat ‘When it comes to discretionary spending, Congress gives 58% to the
military. Here are US budget charts for the years 2009 and 2010, according to
the National Priorities Project (NPP)’
Met andere woorden: de inwoners van een imperium,
dat permanent in oorlog is, kunnen alles behalve ‘optimistisch’ zijn.
Ze zijn eerder angstig, op het paranoide af. Maar omdat het in Geert Mak’s
visie ontbreekt aan een bredere context beseft hij dit feit niet. Zijn
verlangen naar ‘hoop,’ vertekent zijn ideologische kijk op de
werkelijkheid. Ik vrees bovendien dat dit, naast de tijdsdruk waaronder hij
zijn boek heeft geschreven, de voornaamste reden is waarom zoveel gezeghebbende
Amerikaanse historici ontbreken in de index van zijn reisboek. Geert, als dit
niet het geval is dan verneem ik dat graag van je. Een gelauwerde schrijver die
zoveel gezag geniet is buitengewoon invloedrijk en zodra hij publiekelijk
stellige uitspraken doet dienen die tegen het licht te worden gehouden.
Noblesse oblige. In afwachting van jouw reactie,
Vriendelijke groet,
Stan.
4 opmerkingen:
Beetje off topic: lees de Groene Stan. Zie: http://www.apache.be/goed_gelezen/2012/10/25/haalt-nrc-handelsblad-2014/
Apache:
In datzelfde interview [in HUMO] breekt Peter Vandermeersch bovendien een lans voor openlijke overheidssteun aan de media. “Als je op een kleinere schaal moet opereren, zoals in Vlaanderen, is het inmiddels de vraag of de overheid de kranten niet moet ondersteunen zoals ze de opera ondersteunt. […] Laten we zeggen: ik ben realistischer geworden.” Weinig Vlaamse hoofdredacteuren die daarvoor durven uitkomen.
Geert... waar ben je?
http://www.youtube.com/watch?v=BVecENKIbKg
Een reactie posten