Mijn oude Marxistische Kameraad en zijn Kanariegele Echgenote

 

Derk Sauer en zijn Moskouse KGB-Mafia-milieu. Another Tequila Sunrise. 

Working nine to five, what a way to make a livin'

Barely gettin' by, it's all takin' and no givin'
They just use your mind and you never get the credit
It's enough to drive you crazy if you let it
Nine to five, yeah, they got you where they want you
There's a better life and you think about it don't you
It's a rich man's game no matter what they call it
And you spend your life puttin' money in his wallet
Nine to five, what a way to make a livin'
Barely gettin' by, it's all takin' and no givin'
They just use your mind and they never give you credit
It's enough to drive you crazy if you let it
Nine to five, yeah, they got you where they want you
There's a better life and you think about it don't you
It's a rich man's game no matter what they call it
And you spend your life puttin' money in his wallet

-- Dolly Parton

Zaterdag 8 juni 2024 schreef mijn oud marxistische kameraad Derk Sauer in Het Parool onder de kop 'De tv die niet meer bestaat':

'Ik droom steeds vaker over ons leven in Rusland toen er nog geen oorlog was. De wandelingen langs. de Moskourivier, voetballen met de jongens of ijshockey, zomeravonden op een terras bij het Rode Plein, met vrienden eindeloos barbecueën in onze tuin en fietstochten door het heuvellandschap rondom Moskou.

Ruim dertig jaar poets. je niet weg uit het geheugen. Sterker, de herinneringen worden alleen maar scherper.'

Voor de jonge lezers die deze gouden jaren niet hebben meegemaakt, heb ik nog wat achtergrond-informatie over de Sauer's Rusische glorieuze tv-jaren die niet meer bestaan. Dat waren de corrupte jaren onder het drankorgel Boris Jeltsin, die door het Witte Huis aan de macht werd gehouden dankzij miljardensubsidies. Daar gaan we: dankzij ondermeer de  steun van acht oud KGB-ers wist de drie turven hoge Derk 150 miljoen dollar binnen te slepen, terwijl meer dan 40 procent van de Russische bevolking onder de armoedegrens wegzakte. Het volgende schreef ik vele jaren geleden over  SP-miljonair Sauer, destijds mede-eigenaar van de NRC die in het mafiose Rusland in tien jaar tijd meer dan 100 miljoen bijeen wist te schrapen met de uitgave van ondermeer de Russische editie van westerse culturele pronkstukken als Playboy en Elle en andere glossy magazines. 100 miljoen terwijl in dezelfde periode de gemiddelde leeftijd van de Russische man daalde naar 58 jaar, vele miljoenen burgers in de diepste armoede geraakten en dakloze armoedzaaiers op straat doodvroren. Over die mafiose jaren schreef in 2005  oud NRC-correspondente in Moskou, Laura Starink, na een bezoek aan Rusland: 'De meeste intellectuelen die ik spreek steunen Chodorkovski. Als ik vraagtekens plaats bij zijn illegale handel en wandel, zegt iemand: "Luister, iedereen die de laatste 15 jaar in Rusland heeft gewoond en gewerkt, heeft de wet overtreden en kan op elk moment gearresteerd worden." Een vriendin formuleert het zo: "Wij hebben allemaal boter op ons hoofd. Daarom begrijpen wij Chodorkovski zo goed." Dit is Sauer inmiddels vergeten ondanks het feit dat men 'ruim dertig jaar je niet. wegpoets uit het geheugen. Sterker, de herinneringen worden alleen maar scherper.' 

Het volgende fragment uit het tijdschrift Intermediair is eveneens onthullend:

Velen vragen zich af hoe het mogelijk is dat Sauer in al die jaren relatief weinig last heeft gehad van de Russische overheid en de georganiseerde misdaad. Zonder steekpenningen en een hooggeplaatste beschermheer is dat volgens insiders onmogelijk. 

Koos Guis: 'Je moet er onorthodox zakendoen. In gewone taal heet dat inderdaad vuile handen maken. Daarom was Sauer zo geschikt. Hij heeft, op z’n Hollands gezegd, schijt aan autoriteiten. We wisten dat hij iemand was die op het scherp van de snede opereert. Dat je daar ook wel eens af kan donderen, was een risico voor ons ja, maar dat namen we bewust. Zo’n karakter heb je nodig anders red je het daar niet...' 




Joop van der Reijden, destijds directeur van Veronica, dat in 1993 probeerde een radiozender op te zetten met Independent Media, had korte tijd intensief contact met Sauer in Moskou. Hij memoreert hoe de deal stukliep, omdat het Russische advertentiebureau liefst tachtig procent van de opbrengsten eiste. 'Dat bureau was in handen van de maffia. Ik herinner me nog een gesprek met die heren in een Moskou’s luxe restaurant dat voor ons totaal leeg werd gehouden. Ze hadden nota bene stukken bij zich die ze een dag tevoren uit onze hotelkamer hadden gestolen. Onze vertegenwoordigster werd nog bedreigd...'

'Hij is gewoon erg goed in het omgaan met de heersende klasse. Dat hele televisie-idee was bijvoorbeeld ontstaan, omdat hij een ministerszoon kende die iets van 175 radiofrequenties te verdelen had, maar die zelf niks van radio-maken wist. Sauer woont in die datsja tussen allemaal hoge Russen en hij nodigde die mensen ook regelmatig uit. Ik durf te wedden dat Jeltsin destijds ook bij hem geweest is. Zijn vrouw Ellen speelde daarbij een heel belangrijke rol, die is sociaal erg goed...' 




Maar geheel vrij van bedreigingen bleef ook Sauer niet. Nadat de hoofdredacteur van Playboy in 2001 werd neergeschoten, moet hij zichzelf en zijn gezin ook met bodyguards bewaken. Hij steunt nog steeds de SP en noemt zichzelf nog steeds socialist.

Zie: http://www.intermediair.nl/artikel.jsp?id=117028 Inmiddels is dit artikel in rook opgegaan. Wie geld heeft bepaalt de werkelijkheid.

Onder begeleiding van dit milieu opereerde de jurist Folkert Jensma. De sfeer bij de krant is die van de nieuwe rijken, het neoliberalisme, de belastingparadijzen, het outsourcen, glamour en kitsch, etc. Corruptie en Mafia zijn weliswaar vervelende zaken, zo vervelend zelfs dat Derk Sauer in een column in Het Parool zich genoodzaakt zag: 

We hebben ons portie Rusland-ellende wel weer gehad in 2009... de reeks moorden op journalisten en burgerrechtenactivisten, de corruptie in het land -- genoeg redenen om de koffers te pakken,

                                                                                                                                                            maar ze waren toch weer niet voldoende redenen voor de Sauertjes om destijds uit Moskou te vertrekken. Begrijpelijk ook vanuit hun standpunt gezien, want Rusland heeft de nieuwe rijke veel te bieden. Een greep uit de opsomming van Sauer zelf: de

service in de horeca [is] hier vanzelfsprekend' en 'iedereen [is] enthousiast over onze uitgeverij en men [gunt] ons het succes van harte. Er is in al die jaren zelden een negatief woord over ons geschreven.

                                                                                                                                                       

Sauer verzweeg daarbij dat er ook onder Jeltsin geen echte persvrijheid bestond in Rusland, kritiek op de macht daar was mede de verklaring voor 'de reeks moorden op journalisten.' In een maatschappij waar volgens Derk 'de economie in elkaar geklapt [is] en nog geen enkel teken van herstel toont' geldt nog meer dan hier in de polder dat alleen geld telt en dat een rijke parasiet daar verheerlijkt wordt. Rusland is voor dat slag mensen een paradijs, zeker als voor de Sauertjes 'de winkels en restaurants 24 uur per dag open zijn' en 'mijn vrouw Ellen hier een ster is,' zelfs in een lachwekkende kanariegele outfit. Bovendien vertelt Sauer ons dat de 'Russen de kunst van het genieten verstaan.' Zo goed zelfs dat door het alcoholisme en de uitzichtloosheid de gemiddelde leeftijd van de Russische man gekelderd was naar 58 jaar, het niveau van de Derde Wereld.

Tien dolle jaren en meer dan 100 miljoen ergens op een bank geparkeerd, god mag weten waar, en dat alles in een neoliberale mafiastaat waar als gevolg van de totale ineenstorting 40 procent van de bevolking onder de armoedegrens leefde, het gemiddeld inkomen per hoofd van de bevolking lager was dan dat van 1978 toen men nog onder de communisten leefde en de kindersterfte drie keer zo hoog was als in Nederland. Het volgende schreef ik enkele decennia geleden:

Begin jaren negentig, kwam ik Derk opnieuw tegen, ditmaal in Moskou, waar net het communisme ineen gestort was. Mijn oude kameraad gaf inmiddels een aantal glossy bladen uit, waaronder de Moscow Times, waarvan ik nog een exemplaar in het Russisch heb met Madonna op de voorpagina. Op dat moment vroren dakloze bejaarden op banken in de Moskouse straten dood, zag je overal bedelende mensen en kon je in de enige winkelstraat met galeries voor enkele tientallen dollars meesterwerken kopen, ikonen die decennialang verstopt waren geweest. Ik was in Moskou om voor de Humanistische Omroep Stichting vier tv-documentaires te maken over de sociale en politieke ineenstorting van het Russische Rijk. Intussen toonde Derk de Russen Madonna, die in pikante lingerie stond afgebeeld, en ondersteboven haar kruis liet zien waar ze een microfoon bij hield die verdacht veel op een penis leek. Op zijn manier verspreidde Derk de verworvenheden van de westerse beschaving, kennelijk in de overtuiging dat daar op dat moment een grote behoefte aan was. Dat vond ik toen opmerkelijk gedrag voor een diep overtuigde marxist, en toen ik hem ernaar vroeg gaf hij wijselijk geen antwoord. Terwijl de Russische mafia steeds machtiger werd, kon men in een van Sauer's bladen het volgende lezen:

The Yuppies Are Coming! This group of hipsters are among a chosen few who are defying Moscow's stacked-up odds: shortages, downward mobility and a nihilistic outlook. A new breed of Moscow youth like money, want a better life for themselves and are fending off the system which chokes so much of their city... 

'I like to make money,' said 25-year-old Sterligov, founder of the Russian Millionaire's Club, who also earns hard currency. 'And money makes money.'

In werkelijkheid had de Russische bevolking wel wat anders aan het hoofd dan yuppies en het natte kruis van Madonna, zo wist iedereen met een beetje sociaal gevoel. Maar niet Derk. Hij en zijn redactie vonden het getuigen van 'een nihilistische kijk,' als niet iedere arme sloeber meteen ambieerde een yuppie te worden.

Op een avond nam hij mij en de filmploeg mee naar een mafiafeestje, speciaal ter gelegenheid van de komst van de nieuwe Beaujolais Primeur. Na ons eerst door een haag bedelaars te hebben geworsteld, betraden we een warme, hel verlichte zaal, waar op een grote tafel Franse wijnflessen lagen te pronken. Benevens allerlei types in verkeerd zittende Armani-pakken en hun geblondeerde vrouwen, waren er de onvermijdelijke callgirls die je overal tegenkwam en zowaar ook een hoge prelaat van de Russische orthodoxe kerk. Daar tussendoor schuifelde de vrolijk lachende kleine Derk. Ik kwam er ook mafiosi uit Houston tegen die toen nog druk doende waren de markt af te tasten om te kijken of ze zich in het Russische milieu konden binnenknokken. Overigens vergeefs aangezien de Russische mafia nog meedogenlozer en gewelddadiger is dan de Amerikaanse, zoals al spoedig aan het aantal moordaanslagen op vooral 'zakenmensen' zou blijken. Derk wist daarentegen opmerkelijk goed overeind te blijven dankzij zijn soepele geest en juiste contacten. Iedereen in Moskou wist wie bij de mafia zat, er werd openlijk over gesproken en de Russische mafiosi zelf maakten zonder omwegen aan iedereen die er belang bij had, dus iedereen met geld, duidelijk welke organisatie ze vertegenwoordigden. Al die jaren wist Derk zich in dit milieu te handhaven. Sterker nog: mijn linkse kameraad wist in dit ineen gestort imperium binnen een decennium tenminste 150 miljoen bijeen te schrapen.

Zie: http://stanvanhoucke.blogspot.com/2007/02/derk-sauer.html

Nadat Sauer in het kader van het spreiden van zijn kapitaal zich in Nederland had ingekocht in onder andere de NRC was het niet verbazingwekkend dat Jensma zich keurig aan de nieuwe mores aanpaste door als jurist te pleiten voor het aan banden leggen van de rechtsbijstand in Nederland. Het is voor hem buigen of barsten, meedrijven met de tijdgeest of ontslag nemen, de baas gehoorzamen of de laan uitvliegen zeker in zijn geval omdat hij één van de NRC-dissidenten was die voor de komst van Sauer waarschuwde. 

http://www.rtl.nl/components/financien/rtlz/2009/weken_2009/51/1217_brief_nrc.xml

Meer over mijn oude marxistische vriend Derk de volgende keer. 

Glamor in Kanariegeel. Bling. Bling. Holland op zijn best.