zaterdag 20 oktober 2007

Andy Warhol 3

Sonja schreef mij het volgende naar aanleiding van een uitspraak van Andy Warhol:

'Sonja zei...
'Andy' was een pedante nicht met sterallures. En een echte, inventieve, kunstenaar. Daar waar de surrealisten hun 'ready mades' allang aan de bomen hadden gehangen, de dapelijkse (pop) objecten geplaatst in een estetische context waardoor het van betekenis veranderde, en de Amerikaanse literaire Beat groepering ongeveer hetzelfde deed met taal, dacht Andy: kom, ik geef er een nieuwe draai aan, en ga daar geld mee verdienen. Hij koos zijn onderwerpen uit de dagelijkse populaire (pop) commerciële cultuur, transformeerde die met wat kunstgrepen en technieken tot beeldende kunst, en plaatste ze vervolgens weer terug in de commercie. Hij vulde een leegte, zowel in die van de kunst als in die van de platte consumptiemaatschappij.Hij omgaf zich in zijn atelier, die hij de Factory noemde, en in het uitgaansleven het liefst met 'freaks' en maatschappelijke outcasts als junkies, travestieten, hasbeens en wannabes. Jullie willen plat vermaak, jullie willen kopen? Dan zul je het krijgen ook, maar dan op mijn manier. Een manier die er verdomd mooi uit kon zien, dat wel. Wat Andy Warhola fascineerde was niet het spirituele scheppingsproces, zoals de meeste mensen nog steeds denken dat beeldende kunstenaars daarmee bezig zijn, maar het commerciële succes (of mislukking) in de kunst. Niet alleen ontmaskerde hij dat proces, maar genoot hij er ook van. En was daar ook nog eens zeer genereus in.'Schilderijen' maakte mij niet, maar hij gebruikte de traditionele artistieke dragers zoals canvas op een spieraam, celluloid, vinyl, of een (liefst zo prestigieus mogelijke) tentoonstellingsruimte. "Een kunstenaar is iemand die dingen maakt die mensen niet nodig hebben." "Het mooie van dit land is dat Amerika een traditie uitdroeg waarin in essentie de rijkste consumenten hetzelfde kopen als de armsten." "Mijn idee van een goed schilderij is wanneer het in de aandacht staat en er een beroemdheid op staat." Aan uitspraken had Andy geen gebrek. De beeldende kunst is nooit meer hetzelfde geweest.
7:57 AM'

Ik denk dat ze gelijk heeft. Ook voor mij is Andy Warhol een fascinerende kunstenaar, die als geen ander de moderne tijd heeft weten te definieren, of beter heeft weten te vatten. Hij was de moderne tijd. Hijzelf bestond niet, hij was 'slechts' de weerspiegeling van wat was en is. Hoe vindt u deze uitspraak:
'All my films are artificial, but then everything is sort of artificial. I don't know when the artificial stops and the real starts.'

Als iemand het wel weet, laat mij het dan weten. Het knappe van deze uitspraak vind ik dat hij zei when en niet where. De moderniteit is namelijk tijd en niet een plaats. De moderniteit dringt namelijk onvermijdelijk overal doorheen. En juist dat is het totalitaire aspect van al het moderne. We kunnen ons niet meer verstoppen, beschermen.

1 opmerking:

Sonja zei

Het knappe aan Warhol's ideeën vind ik dat hij nooit poltiek werd. Je zou kunnen concluderen dat hij 'tegen de consumptiemaatschappij' was, omdat hij het systeem zo genadeloos blootlegde. Maar meer bedoelingen had hij niet, en deed hij er zelfs aan mee. Zo werkt het, en zo kun je er geld mee verdienen. "Everybody's plastic, but I love plastic. I want to be plastic." Wat mij betreft de geboorte van de Generation X. Zelf zou ik dat nooit (meer) voor elkaar kunnen krijgen.

Politiek en kunst zijn twee zaken die wringen. Grotendeels is de combinatie taboe, ook binnen de meest vooruitstrevende 'vernieuwende' kunstinstituten. Dat komt natuurlijk omdat de beeldende kunst nog steeds wordt gezien als een vorm van amusement, getuige de oprukkende megatentoonstellingen die met spaanplaat, interactieve gadgets en Disneyfiguren worden vormgegeven. Naast dat het bezit van beeldende kunst een vorm van status quo biedt. Warhol genoot ervan en buitte die status quo uit, met veel succes.

Op mijn zevende jaar nam mijn vader mij mee naar een tentoonstelling van Francisco Goya in het Mauritshuis. Het was Goya's allerzwartste werk, en dus ook zwaar politiek geladen. Ik was hevig onder de indruk, van de horror, maar op zo'n manier dat ik besliste: dat wil ik ook kunnen. Toen stond voor mij vast dat ik kunstenaar wilde worden. En nu ik dat al 20 jaar ben, denk ik er nog steeds zo over: dat wil ik ook kunnen. Inmiddels is er naast die gedachte veel veranderd, maar dat wordt een lang persoonlijk verhaal.