zaterdag 30 december 2006

Spinoza




Zaterdag 16 december stond in de Volkskrant een interview met de zich 'politiek filantroop' noemende George Soros, multi miljardair. Soros zei naar aanleiding van de vraag': 'Waarom verloopt de integratie zo moeizaam in Europa?' ondermeer het volgende tegen de interviewer Leonard Ornstein: 'Eerder in de geschiedenis verliep integratie wel goed. Kijk naar de integratie van Joden in Nederland. Spinoza, de grote Nederlandse filosoof, was het kind van immigranten.'



Kennelijk weten zowel Soros als Ornstein onvoldoende over het leven van Spinoza, want ook zijn leven was illustrerend voor het feit dat integreren in een christelijke dan wel joodse cultuur buitengewoon moeilijk is.


Even de feiten:


'Spinoza werd geboren in Amsterdam op 24 november 1632 uit Portugees-Joodse ouders die op de vlucht waren geslagen voor de Christelijke terreur in hun land. Hij stierf op 21 februari 1677 in ’s Gravenhage aan een longziekte, hoogstwaarschijnlijk tuberculose, toen een volksziekte. Dat ruim 44 jarige leven wijdde hij aan een zoektocht naar de waarheid. Dat die zoektocht hem verbanning uit de Joodse kerk en afwijzing door de Christelijke kerk opleverde, deerde hem ogenschijnlijk weinig. Wel besefte hij met karakteristieke wijsheid dat hij die zoektocht alleen zou kunnen voltooien als hij zich gedeisd hield. Zijn hoofdwerk, de Ethica, is dan ook postuum verschenen. En prompt verboden.'




Integreren was mogelijk zodra men zich volledig conformeerde aan de heersende cultuur waarin men leefde, of de heersende cultuur van de etnische groepering waarin men geboren was. Eeuwenlang was dat de werkelijkheid, en in feite is het nog steeds de dagelijkse werkelijkheid, gezien het benepen provincialisme dat in Nederland steeds meer de boventoon voert.


Wat bestaan er toch veel niet op feiten gebaseerde meningen over de westerse cultuur. Bij nader inzien is dat niet zo verwonderlijk gezien alle propaganda en onwetendheid die de mens dagelijks via de commerciele massamedia over zich heen gestort krijgt. De waarheid waarnaar Spinoza op zoek was speelt ook in onze postmoderne wereld geen enkele rol van betekenis.


Boven de kop van het interview staat: 'De open samenleving die het in Europa altijd zo goed deed, staat zwaar onder druk door problemen met immigratie...'


Ik ken Leonard Ornstein persoonlijk al vele jaren als een fervent pro-Israel lobbyist. Zeg beste Leonard, los van het voorbeeld van Spinoza, ben je de joodse holocaust van zes decennia geleden alweer vergeten? Over welke 'open samenleving die het in Europa altijd zo goed deed' heb je het precies? Of moet deze bewering in het kader worden gezien van de hetze tegen 'islamieten' dan wel 'allochtonen?'



Over de redenen van Spinoza's verbanning uit de joodse gemeenschap:


'Steven Nadler laid out four grounds for the excommunication: 1, Spinoza had denied the existence of a supernatural and providential god, a god capable of forming plans and making judgments—although it was perhaps true that Spinoza was a pantheist and saw god as coextensive with nature, and worthy of awe. 2. Spinoza denied that Jews were the chosen people; they were no different from other people, and if they had had a good run in early history, it reflected their wise laws; that was their (timely) godliness. 3, He saw the Bible as a work of human literature, compiled by a number of writers, during the second temple period. It contained many wise insights by some very smart people, but it wasn't inherently divine. 4, He denied the 613 halachic laws of Judaism, saying they had lost their raison d'etre in the 17th century.'




Met andere woorden: Spinoza's gedachten tastten de grondslagen en de dogma's aan van het joods-christelijk geloof. En dat accepteerden de fundamentalisten niet. Een vrije geest is altijd een doorn in het oog van alle dogmatici, inclusief die van de Verlichtingsideologie.

2 opmerkingen:

Anoniem zei

Doodziek wordt je van dat Wij en Zij denken. Alsof de Nederlander zo goed integreerd. Een volk dat op vakantie gaat met zijn eigen koffie, pindakaas en eigenheimers in zijn koffer durft zijn mond open te doen over een ander. Bah!

Anoniem zei

En over die Spinoza..

Ook de joodse gemeente kent de ban (Excommunicatie) als Herem. Een historisch voorbeeld hiervan is de ban van Baruch Spinoza. Door de discriminatie van Joden had de gemeenschap toen ook macht over het vestigingsrecht in een plaats, waardoor Spinoza verplicht kon worden de stad te verlaten.

Excommunicatie - wiki

;)

Peter Flik en Chuck Berry-Promised Land

mijn unieke collega Peter Flik, die de vrijzinnig protestantse radio omroep de VPRO maakte is niet meer. ik koester duizenden herinneringen ...